Polder Linea Recta
Vorige week reed ik over de dijk tussen Blokzijl en Kuinre. Een mooie toeristische route waarbij je meandert door het landschap. Als je goed kijkt, zie je hier een scheidslijn tussen het oude en nieuwe land. Wat mij verwonderde is de creativiteit van de planologen die het nieuwe land hebben ingedeeld. Hoe hebben ze zulke oncreatieve figuren kunnen selecteren ‘for this job’ ?
Het oude land.
In Oaveriessel doar is 't nog stil
Gin geraas en getier, gin geschreeuw en gegil
De natuur steet vol bomen, vol stroekn en hei
En in ei legt de vogels d'r keurig een ei… (Höllenboer, ‘Natuur’)
Het oude land is, zoals het al zegt, het oude Nederland waarbij de vorming van het landschap voor een groot deel is overgelaten aan de natuur. Kleine vennetjes met knotwilgen aan de oevers. Karresporen die recht lijken te lopen, maar vanwege een boom die uit het niets opduikt, het pad met een boog erom heen doet leiden. Is dat een probleem? Wat mij betreft zeer zeker niet. Er zijn meerdere wegen die naar Roalte leiden en de één is nu eenmaal mooier dan de andere. Een overijverige ambtenaar zou kunnen overwegen de boom weg te halen en het pad ‘door’ te trekken. Ik ben blij dat ze vroeger geen overijverige ambtenaren hadden die het in hun hoofd hebben gehaald hier tijd aan te besteden.
Ook vroeger heeft de mens met zijn handen een stempel weten te drukken op het landschap, zoals het aanleggen van terpen in Friesland en de hunebedden in Drenthe. Maar op de een of andere manier wordt mijn hart daar wel vrolijk van. Het heeft iets. Het leeft. Het zet aan tot denken. Het heeft… een rijke historie.
Als ik dan door het de oude landschap loop, dan word ik daar blij van.
Het nieuwe land.
Waar is het water, waar is de haven
Waar je altijd horen kon "we gaan aan boord"
De voerman laat er zijn paard nou draven
En aan de horizon leit Emmeloord (Sylvain Poons, ‘Zuiderzeeballade’)
De meeste mensen die mij kennen weten dat ik een rasechte Zwollenaar ben en dat ik door een wending van het lot in de Noordoostpolder terecht ben gekomen. Een besluit waarvan ik mij weleens afvraag of ik vol bij mijn verstand was ten tijde dat dit speelde. Ik mis de natuurlijke loop van het landschap; de paden die niet recht zijn, de idyllische plekjes, de heide en de zandverstuivingen.
Bij het indelen van het nieuwe land heb ik, zoals ik al zei, zo mijn bedenkingen. Ik weet niet wat de ‘opdracht’ was die de planologen hadden meegekregen, maar die was waarschijnlijk anders dan wanneer ik mij ermee had bemoeid. Dienstdoende planoloog heeft waarschijnlijk voor zijn verjaardag een liniaal gekregen en heeft hem ook (te) flink gebruikt.
Terwijl ik dagelijks in mijn auto naar mijn werk ga, beginnen al die lijnen en details op te vallen. Waar ik ook kijk zijn de rechte lijnen terug te vinden. De windmolens in rijen opgesteld vervuilen de horizon, maar als je dat uitspreekt word je teruggefloten... ’dat windmolens dan wel goed zijn voor het milieu’. Esthetiek is ondergeschikt… voor hen. Net als de enorme lengten autoweg die zo ‘boring’ zijn dat je moet oppassen niet achter het stuur in slaap te vallen. En daar heb je mij weer; als er dan een rotonde wordt aangelegd om de rechte weg wat te ‘breken’, verwens ik alsnog dat ding. Het is ook nooit goed.
De akkers zijn bewerkt in rechte lijnen en de horizon is ver te zoeken. Natuurlijk zijn er perioden dat deze vlakken allemaal prachtige kleuren krijgen. Tulpenvelden in geel, rood, paars, roze en gemixt trekken veel toeristen aan. Voor een aantal weken heeft de polder een eigen ‘Keukenhof’. En ja, dat is dan ook wel weer fraai, maar het blijven rechthoekige blokken…
Langs de dijk aan het IJsselmeer zijn ook weinig contouren anders dan rechte lijnen te vinden. Het is zelfs zo kenmerkend dat ik mij afvraag waarom ze in vredesnaam die hoek bij Urk erin hebben gemaakt. Dat had prima als 90 graden hoek kunnen worden aangelegd, of had één van de planologen de avond ervoor een feestje gehad en een French Curve voor zijn liniaal aangezien?
En uiteindelijk?
Misschien trap ik nu tegen wat benen die daardoor wat pijn gaan doen, maar zo is het zeker niet bedoeld. Elk landschap heeft zo zijn charme en voor elk landschap valt wel wat te zeggen.
Maar als ik in mijn eigen hart kijk dan merk ik toch dat de drang terug te keren naar het ‘oude’ land steeds groter wordt.
Ik denk dat iedereen wel een voorkeur heeft voor type landschap. Oud en nieuw land, waterrijke gebieden of juist niet? Heuvels en bergen of misschien wel desolate vlakten.
Wat is jouw favoriet?
Wil je het artikel bekijken op natuurfotografie.nl? klik hier ...
Reactie schrijven